బీహార్లో ప్రచారానికి ప్రభుత్వం చేస్తున్న ఖర్చు ఏటా భారీగా పెరుగుతూ వస్తోంది. 20 ఏళ్ల కిందట ఏడాదికి రూ.5 కోట్లుగా ఉండే యాడ్ బడ్జెట్ ఇప్పుడు వంద కోట్లు దాటింది. నితీశ్ కుమార్ సీఎం అయ్యాక ఈ బడ్జెట్ నానాటికీ ఎక్కువైంది. దీన్నిబట్టి న్యూస్ పేపర్లను, టీవీ చానళ్లను రాష్ట్ర సర్కారు మంచిగానే చూసుకుంటోందనే అభిప్రాయం కలుగుతోంది. కానీ.. యాడ్స్ ఖర్చు పెంచేయడానికి రెండు కారణాలు ఉన్నాయి. ఒకటి.. 20 ఏళ్ల క్రితంతో పోల్చితే ఇప్పుడు మీడియా సంస్థల సంఖ్య బాగా పెరగటం. రెండోది మీడియాని ప్రభుత్వం చెప్పుచేతల్లో పెట్టుకోవటం.
బీహార్లోనే కాదు. అన్ని రాష్ట్రాల్లోనూ మీడియాకి యాడ్స్ ద్వారా వచ్చే ఆదాయమే ముఖ్య ఆధారం. న్యూస్ పేపర్లకైతే సర్క్యులేషన్ని బట్టే ప్రైవేట్ యాడ్స్ వస్తాయి. గవర్నమెంట్ యాడ్స్ రావాలంటే సర్క్యులేషన్‌‌తో పాటు ఇతర ఇష్యూస్‌ కూడా లీడ్‌ చేస్తాయి. సర్క్యులేషన్ పరంగా టాప్‌–3లో ఉండే పేపర్లకు యాడ్స్పరంగా పెద్దగా ఇబ్బంది ఉండదు. వాటికి సర్కారు యాడ్స్ దాదాపు అన్నీ వస్తాయి. మిగతా మీడియా సంస్థలకు యాడ్స్ రాకపోతే కష్టం. దీన్నే నితీశ్ కుమార్ ప్రభుత్వం తనకు ప్లస్గా మార్చుకుంటోందనే టాక్ వినిపిస్తోంది. వ్యతిరేక వార్తలు, స్టోరీలు రాసే పేపర్లకు యాడ్స్ ఇవ్వకుండా తెగ సతాయిస్తోందని ఆయా మీడియా సంస్థల వర్గాలు ఆరోపిస్తున్నాయి. ప్రభుత్వం పట్ల పబ్లిక్లో నెగెటివ్ టాక్ రాకుండా అడ్డుకోవటానికే సర్కారు ఈ విధంగా న్యూస్ పేపర్లు, టీవీ చానల్స్పై ఒత్తిడి తెస్తోందని లోకల్ మీడియా అంటోంది. అర్హత ఉన్న కొన్ని న్యూస్ పేపర్లకు యాడ్స్ ఇవ్వకుండా బెదిరిస్తోందని, మరికొన్నింటికి అర్హత లేకపోయినా ఎక్కువ యాడ్స్ ఇవ్వటం ద్వారా మచ్చిక చేసుకుంటోందని విమర్శిస్తున్నారు.
నిందితుడి న్యూస్ పేపర్కు ఇష్టమొచ్చినట్లు యాడ్స్
మీడియాపై నితీశ్ సర్కారు అన్డిక్లేర్డ్ ఎమర్జెన్సీని అమలుచేస్తోందని అపొజిషన్ మండిపడుతోంది. న్యూస్ సెన్సారింగ్‌ కోసం యాడ్స్ని ‘తేనె పూసిన కత్తిలా’ వాడుతోందని ఆర్జేడీ ఆగ్రహం వ్యక్తం చేసింది. ఎన్డీఏ నాయకత్వంలో 2005లో తొలిసారి సీఎం అయిన నితీశ్.. ప్రభుత్వ పగ్గాలు చేపట్టిన మూడేళ్ల లోపే యాడ్స్ పాలసీని తెచ్చారు. ఆ విధానం ప్రకారం రాష్ట్రంలో కనీసం 45 వేల సర్క్యులేషన్ ఉన్న హిందీ న్యూస్ పేపర్లు, 25 వేలు ఉన్న ఇంగ్లిష్ డైలీలు, 20 వేల సర్క్యులేషన్ గల ఉర్దూ న్యూస్ పేపర్లే యాడ్స్కి ఎలిజిబిలిటీ సాధించాయి.
ఈ గైడ్లైన్స్ నేపథ్యంలో తక్కువ సర్క్యులేషన్ కలిగిన,యాడ్స్ పొందేందుకు అర్హత లేని న్యూస్ పేపర్లు సర్కారు వద్ద మార్కులు కొట్టేసే ప్లాన్లకు తెరతీశాయని ఎక్స్పర్ట్లు తెలిపారు. ఆఫీసర్లతో చేతులు కలిపి రూల్స్కి వ్యతిరేకంగా యాడ్స్ తెచ్చుకునేవాళ్లు. బీహార్లోని ముజఫర్పూర్ నుంచి పబ్లిష్ అయ్యే ‘ప్రాతహ్ కమల్’ డైలీనే దీనికి రీసెంట్ ఎగ్జాంపుల్గా చూపారు.
ఉర్దూ, ఇంగ్లిష్ భాషల్లో పబ్లిష్ అయ్యే ఈ న్యూస్ పేపర్ సర్క్యులేషన్ నిజానికి వందల్లోనే ఉంటుంది. కానీ.. 40 వేలకు పైగా ఉన్నట్లు ఆఫీసర్లు ప్రభుత్వ రికార్డుల్లో రాసి, ఏటా రూ.30 లక్షల విలువైన యాడ్స్ ఇచ్చారు. ఈ పేపర్ ఓనర్ బ్రజేష్ ఠాకూర్. ముజఫర్పూర్ షెల్టర్ హోమ్ కేసులో ప్రధాన నిందితుడు. ప్రస్తుతం జైల్లో ఉన్నాడు. బ్రజేష్ ఈ కేసులో బుక్కయిన తర్వాత కూడా ఆయన పేపర్కి గవర్నమెంట్ యాడ్స్ వస్తుండటం మీడియా వర్గాలను తీవ్ర ఆశ్చర్యానికి గురిచేస్తోంది. దీంతో వాళ్లు ‘వడ్డించేవాడు మనోడైతే..’ అనే సామెతను గుర్తుచేసుకుంటున్నారు.
స్కీమ్లా! స్కామ్లా!!
పేదరికాన్ని అరికట్టడానికి కష్టపడుతున్న బీహార్ లాంటి రాష్ట్రంలో ప్రచారానికే రూ.400 కోట్లు ఖర్చు చేయటం సబబేనా అని సోషల్ యాక్టివిస్టులు ప్రశ్నిస్తున్నారు. పేదరికాన్ని పారదోలేందుకు రాష్ట్రానికి ‘స్పెషల్ స్టేటస్’ ఇచ్చి ఆర్థిక సాయం చేయాలని ఒకవైపు కేంద్రాన్ని కోరుతున్నారు సీఎం నితీశ్కుమార్. ఆయనే మరోవైపు ప్రజల సొమ్మును ఇలా వేస్ట్ చేయటం పద్దతి కాదని సూచిస్తున్నారు. ఈ విమర్శలను అధికార పార్టీ జేడీ(యూ) కొట్టిపారేస్తోంది. ప్రభుత్వ పథకాలనే ప్రచారం చేస్తున్నాం తప్ప పార్టీని కాదని చెప్పుకొస్తోంది.
బీహార్ ప్రభుత్వం 2018–19లో యాడ్స్ కోసం 133 కోట్ల 53 లక్షల రూపాయలకు పైగా ఇచ్చింది. ఇందులో న్యూస్ పేపర్లు, టీవీ చానళ్ల వారీగా దేనికెంత కేటాయించిందో క్లారిటీ ఇవ్వలేదు. ఆ వివరాలు తమ వద్ద ఉండవంటూ తప్పించుకునే ప్రయత్నం చేసింది. సర్కారు స్కీమ్లను జనానికి తెలియజేసేందుకే యాడ్స్ ఇచ్చినట్లు సమర్థించుకోవటానికి ప్రయత్నించినవాళ్లు అదేదో మరికాస్త వివరంగా వెల్లడిస్తే బాగుంటుంది కదా అని ఆర్టీఐ కార్యకర్తలు అంటున్నారు. స్పందించాల్సింది నితీశ్ ప్రభుత్వమే. – ‘ది వైర్’ సౌజన్యంతో
