- ప్రస్తుతం మానవుడు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లలో ప్రధానమైంది శీతోష్ణస్థితి మార్పు.
- భూమిపై అన్ని ప్రాంతాల్లో ఇప్పటికే దీని ప్రభావం స్వల్ప స్థాయి నుంచి తీవ్రస్థాయిలో కనిపిస్తున్నట్లు అనేక అంతర్జాతీయ నివేదికలు స్పష్టం చేశాయి.
- శీతోష్ణస్థితి మార్పు అధ్యయనానికి యునైటెడ్ నేషన్స్ ఎన్విరాన్మెంట్ ప్రోగ్రాం ఏర్పాటు చేసిన ఇంటర్ గవర్నమెంటల్ ప్యానల్ క్లైమేట్ ఛేంజ్ ప్రకారం సహజ, మానవ జనిత కారణాల ద్వారా ప్రపంచ శీతోష్ణస్థితిలో సంభవిస్తున్న పరిశీలించదగ్గ అసాధారణ మార్పు శీతోష్ణస్థితి మార్పు.
- శీతోష్ణస్థితి మార్పుకు భూతాపం ప్రధాన కారణమని 1990లో తొలిసారిగా ఐపీసీసీ తన మొదటి నివేదికలో తేల్చింది.
- భూతాపాన్ని అర్థం చేసుకోవాలంటే తొలుత సౌరపుటం గురించి తెలుసుకోవాలి. భూమిపైకి చేరే సౌరవికిరణం, సౌరపుటం. భూమిపై వాయు, ఘన, ద్రవ, జీవ, నిర్జీవ పదార్థాలన్నీ ఈ సౌర వికిరణాన్ని గ్రహించి తిరిగి దీర్ఘతరంగ దైర్ఘ్య పరారుణ కాంతి రూపంలో రోదసిలోకి పరావర్తనం గావిస్తాయి. ఇలా అయితే భూమి పూర్తిగా చల్లబడాలి. అలా జరగపోవడానికి కారణం కార్బన్ డయాక్సైడ్.
- వాతావరణంలోని కార్బన్ డయాక్సైడ్ సౌరశక్తిని గ్రహించి దాని పరావర్తనాన్ని అడ్డుకుంటుంది. ఫలితంగా భూవాతావరణం వేడెక్కుతుంది.
- వాతావరణం అంతటా కార్బన్ డయాక్సైడ్ విస్తరించడం ద్వారా భూమి ఉపరితల ఉష్ణోగ్రతలను ఈ విధంగా కార్బన్ డయాక్సైడ్ నియంత్రిస్తుంది.
- శిలాజ ఇంధన అధిక వినియోగం ద్వారా వాతావరణంలోకి అధిక కార్బన్ డయాక్సైడ్ విడుదలై అది గ్రహించే వేడి కూడా పెరిగి భూతాపం సంభవిస్తుంది.
- పారిశ్రామికీకరణానికి ముందు 6.5 లక్షల ఏళ్ల కాలంలో వాతావరణంలో కార్బన్ డయాక్సైడ్ మోతాదు కేవలం 120 పీపీఎం(పార్ట్స్ పర్ మిలియన్) పెరగగా, 1750 నుంచి 2012 నాటికి అదే 120 పీపీఎం మోతాదులో పెరిగింది.
- కార్బన్ డయాక్సైడ్ మాత్రమే కాకుండా ఇతర మానవ జనిత ఉద్గారాలు భూతాపానికి కారణమవుతున్నాయని ఐపీసీసీ పేర్కొంది. వీటిని గ్రీన్హౌస్ ఉద్గారాలని అంటారు.
- గ్రీన్హౌస్లోని తెర సౌరశక్తిని గ్రహించి దాని పరావర్తనాన్ని అడ్డుకోవడం ద్వారా లోపలి ఉష్ణోగ్రత పెరగడం గ్రీన్హౌస్ ప్రభావం. కార్బన్ డయాక్సైడ్, ఇతర ఉద్గారాలూ గ్రీన్హౌస్ తెరవలె వ్యవహరిస్తున్నాయి. కనుక వీటిని గ్రీన్హౌస్ ఉద్గారాలు అంటారు.
- ఐపీసీసీ గుర్తించిన ముఖ్యమైన గ్రీన్ హౌస్ ఉద్గారాలు కార్బన్ డయాక్సైడ్, మీథేన్, నైట్సస్ ఆక్సైడ్, పర్ఫ్లోరోకార్బన్స్, హైడ్రోప్లోరోకార్బన్స్, సల్ఫర్ హెక్జాప్లోరైడ్.
- శిలాజ ఇంధనాల అధిక వినియోగం, అడవుల నరికివేత ద్వారా కార్బన్ డయాక్సైడ్ విడుదలవుతుంది.
- ఘనవ్యర్థ పదార్థ వినియోగం, విరి మడుగులు, పశువుల పేగులు మీథేన్ గ్యాస్ విడుదలకు మూలం.
- రసాయన ఎరువులు, విస్ఫోటకాల ఉత్పాదన, వినియోగం నైట్రస్ ఆక్సైడ్ విడుదలకు మూలం.
- రిఫ్రిజిరెంట్లు, అగ్నిమాపక పదార్థాలు, స్పే క్యాన్ల వినియోగం వల్ల పర్ఫ్లోరో కార్బన్స్, హైడ్రో ఫ్లోరో కార్బన్స్, సల్ఫర్ హెక్జాఫ్లోరైడ్ విడుదలవుతాయి.
- అధిక జనాభా ద్వారా సహజ వనరులు విపరీత వినియోగానికి గురై కార్బన్ డయాక్సైడ్ లాంటి ఉద్గారాలు పెరిగాయి. ముఖ్యంగా బొగ్గు, చమురు వంటి శిలాజ ఇంధనాల అధిక వినియోగం ద్వారా కార్బన్ డయాక్సైడ్ విపరీతంగా పెరగడంతో భూతాపానికి తద్వారా శీతోష్ణస్థితి మార్పు సంభవిస్తుంది.
- వ్యవసాయ విస్తరణ మానవ నివాసాలు, కలప, రైల్వే, రోడ్డు మార్గాల విస్తరణకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్రస్థాయిలో అడవులు క్షీణించాయి. మొక్కలు కార్బన్ డయాక్సైడ్ను గ్రహించి సెల్యులోజ్ రూపంలో నిర్బంధించి తద్వారా అవి కార్బన్ తొట్టెలుగా వ్యవహరిస్తాయి. అడవుల నరికివేత ద్వారా కార్బన్ డయాక్సైడ్ స్థాయి పెరిగి భూతాప తీవ్రత కూడా పెరిగింది.
