ఇటీవల సిద్దిపేట కలెక్టర్ గన్మెన్ ఒకరు తన భార్య, ఇద్దరు పిల్లలను తుపాకీతో కాల్చి చంపి తానూ కాల్చుకుని మృతి చెందాడు. సంచలనం సృష్టించిన ఈ ఘటనకు ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ కారణమని తెలిసింది. బెట్టింగ్ యాప్ల వల్ల ఇలా ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నవారి సంఖ్య ఇటీవల పెరుగుతోంది. వేగంగా విస్తరిస్తున్న డిజిటల్ యుగంలో కంటెంట్ క్రియేటర్స్, యూట్యూబర్స్ సోషల్ మీడియా ఇన్‌‌‌‌ఫ్లుయెన్సర్స్గా ప్రజలను ప్రభావితం చేయగలుగుతున్నారు.
లక్షలాది మంది ఫాలోవర్స్ను సొంతం చేసుకుంటున్నారు. దీంతో పలు సంస్థలు తమ ఉత్పత్తుల ప్రచారం కోసం సోషల్ మీడియా ఇన్ఫ్లుయెన్సర్లపై ఆధారపడుతున్నాయి. బ్రాండ్ ప్రమోషన్స్ కోసం పెద్ద మొత్తంలో చెల్లిస్తున్నాయి. అయితే అత్యాశకుపోతున్న కొందరు ఇన్‌‌‌‌ఫ్లుయెన్సర్స్ బెట్టింగ్, గ్యాంబ్లింగ్ యాప్స్లను ప్రమోట్ చేస్తూ ఎంతోమంది ప్రాణ, ఆర్థిక నష్టానికి కారణమవుతున్నారు.
సులభంగా సంపాదించాలన్న ఆశతో...
ఆన్లైన్ గేమ్స్, బెట్టింగ్ యాప్ల ద్వారా ఆర్థికంగా నష్టపోయి ఆత్మహత్యలు చేసుకుంటున్న ఘటనలు రోజూ చూస్తున్నాం. ఆన్లైన్ గేమ్స్, బెట్టింగ్ వల్ల లక్షల్లో నష్టపోతున్నారన్న వార్తలు తరచూ వింటున్నాం. సులభంగా డబ్బులు సంపాదించుకోవచ్చని సరదాగా మొదలుపెట్టి వ్యసనంగా మారి ఆర్థికంగా నష్టపోయి ప్రాణాలు తీసుకుంటున్నారు. ఆన్లైన్ ఆటలు ఆడుతున్నవారిలో అత్యధికంగా 72.6 శాతం 18 నుంచి 34 ఏళ్ల వారే. వీరు బెట్టింగ్ యాప్ల ఉచ్చులో పడుతున్నారు. వినోదం కోసం యూట్యూబ్ చూస్తే అందులో వచ్చే పెయిడ్ ప్రమోషన్లలో ఈ బెట్టింగ్ యాప్ల గురించి ప్రచారం చేయడమే దీనికి ప్రధాన కారణం. ఫ్యాక్ట్స్, ట్రావెల్, వ్లాగ్స్, షార్ట్ ఫిల్మ్స్ వంటి వీడియోలు చేసే యూట్యూబర్స్ అదనపు సంపాదన కోసం ఇలాంటి పెయిడ్ ప్రమోషన్స్ చేస్తున్నారు. సులువుగా డబ్బు సంపాదించొచ్చని ఆ యూట్యూబర్స్ చెప్పడం వల్ల చాలామంది ఈ బెట్టింగ్ యాప్ల వలలో చిక్కుకుంటున్నారు.
ఈ ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ ప్రకటనలపై కేంద్ర సమాచార, ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ క్రికెట్ ప్రపంచ కప్ సందర్భంగా ఓ అడ్వైజరీ జారీ చేసింది. బెట్టింగ్, గ్యాంబ్లింగ్ వంటి ప్రకటనలకు దూరంగా ఉండాలని ప్రింట్, ఎలక్ట్రానిక్, డిజిటల్ మీడియాలకు స్పష్టం చేసింది. ఈ ఆదేశాలను ధిక్కరిస్తూ ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ యాప్ సంస్థలు యూట్యూబర్స్, సోషల్ మీడియా ఇన్ఫ్లుయెన్సర్లతో ప్రమోట్ చేయిస్తున్నాయి. ఇందుకోసం భారీగా ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. వినియోగదారులు బెట్టింగ్లో నష్టపోయిన సొమ్ములో 50 నుంచి 60 శాతం ప్రమోషన్ చేసినవారికి చెల్లిస్తున్నాయి. దీంతో అత్యాశకుపోతున్న యూట్యూబర్స్ కేంద్రం ఇచ్చిన ఆదేశాలను తుంగలో తొక్కుతున్నారు.
తెలుగు రాష్ట్రాల్లో నిషేధం
ఈ బెట్టింగ్ యాప్లు అన్నీ విదేశాల్లో నమోదు చేసుకున్నవే. మన దేశంలో ఆన్లైన్ బెట్టింగ్‌‌‌‌ను కట్టడిచేయడానికి సమగ్ర చట్టం లేదు. బ్రిటిష్ కాలం నాటి పబ్లిక్‌ గ్యాంబ్లింగ్ యాక్ట్‌-1867 దిక్కవుతోంది. క్రీడా నైపుణ్యం లేకుండా కాసే పందెం మాత్రమే జూదం కిందకు వస్తుందని ఈ చట్టం చెబుతోంది. దీన్ని ఉపయోగించి బెట్టింగ్ యాప్ సంస్థలు ఆన్లైన్ గేమ్స్ ముసుగులో మన దేశంలో తమ కార్యకలాపాలు కొనసాగిస్తున్నాయి. కొన్ని సంస్థలు అయితే క్రికెట్ స్కోర్, న్యూస్ సైట్స్గా ప్రచారం చేస్తూ దాంట్లో బెట్టింగ్ చేస్తున్నాయి. క్రికెటర్లు, ప్రముఖ సెలబ్రిటీలతోనూ ప్రకటనలు ఇస్తున్నాయి. జూదం అనేది రాజ్యాంగంలోని ఏడో షెడ్యూల్లో రాష్ట్ర జాబితాలో ఉంది. కాబట్టి జూదాన్ని అరికట్టేందుకు రాష్ట్రాలు చట్టాలు చేసుకోవచ్చు. తెలుగు రాష్ట్రాలు ఆన్లైన్ బెట్టింగ్పై నిషేధం విధించాయి. అయితే దేశంలోని కొన్ని రాష్ట్రాల్లో అలాంటి నిషేధం లేదు. దీంతో మన రాష్ట్రాల్లో ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ చేసేవాళ్లు వీపీఎన్ ద్వారా ఇతర రాష్ట్రాల అడ్రస్లతో ఆడుతున్నట్లు పలు కేసుల్లో వెలుగుచూసింది. దీనిపై ప్రభుత్వాలు శ్రద్ధ పెట్టాలి. నిషేధం విధించడంతోనే సరిపోదు యూట్యూబ్ఇతర సోషల్ మీడియాలో బెట్టింగ్ యాప్ల ప్రకటనలపై చర్యలు తీసుకోవాలి. బెట్టింగ్ యాప్ల ద్వారా ఆత్మహత్యలకు పాల్పడితే ఆ యాప్ను ఎవరి ప్రోమో కోడ్ ఉపయోగించి రిజిస్టర్ చేసుకున్నారో గుర్తించి ప్రమోట్ చేసిన సదరు ఇన్ఫ్లుయెన్సర్పై కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలి. ఆన్లైన్ బెట్టింగ్ యాప్ల వల్ల కలిగే నష్టాలపై అవగాహన కల్పించాలి.
విచ్చలవిడిగా బెట్టింగ్ యాప్లు
బెట్టింగ్ యాప్లను యథేచ్ఛగా, విచ్చలవిడిగా ప్రమోట్ చేస్తున్నారు. బెట్టింగ్ సంస్థలు ఇచ్చే డమ్మీ యూజర్ అకౌంట్ ద్వారా ఆ గేమ్స్ ఆడుతూ గెలిచి తాము సంపాదిస్తున్నట్లుగా చూపిస్తూ ఆశపెట్టి ఎలాగైనా ఈ యాప్ను వినియోగించేలా చేస్తున్నారు. ప్రమోట్ చేసే యూట్యూబర్ ప్రోమో కోడ్తో యాప్లో రిజిస్టర్ అయితే సదరు సంస్థ జాయినింగ్ బోనస్ ఇచ్చి ఆకర్షిస్తోంది. ఈ యాప్స్ ఆడేవారికి మొదట్లో కొంత సొమ్ము గెలుచుకునేలా చేస్తుంది. డబ్బులు వస్తున్నాయి కదా అని అలాగే ఆడుతూ నష్టపోయి డబ్బులు పోగొట్టుకుంటున్నారు. ఓ మోటో ట్రావెలర్ యూట్యూబర్ అయితే ఏకంగా టెలిగ్రామ్లో ఓ గ్రూప్ క్రియేట్ చేసి బెట్టింగ్ యాప్లను ప్రమోట్ చేస్తున్నారు. ఇలాంటి యాప్ల ద్వారా అక్రమ పద్ధతుల్లో డబ్బులు సంపాదిస్తున్నారు. మరో యూట్యూబర్ సేవ పేరుతో వీడియోలు చేస్తూ అందులోనూ బెట్టింగ్ యాప్లను ప్రమోట్ చేస్తున్నారు. కొన్ని ఫ్యాక్ట్స్ ఛానల్లు కూడా ఇలాంటి యాప్లను ప్రచారం చేస్తున్నాయి. అనైతిక సంపాదనకు అలవాటుపడిన కొందరు యూట్యూబర్స్ తమను అభిమానించి సబ్స్ర్కైబ్ చేసుకున్నవారిని ఇలా మోసం చేస్తున్నారు. యూట్యూబ్ తెరవగానే విచ్చలవిడిగా వస్తున్న ప్రకటనల వల్ల ప్రభావితం అవుతున్న పిల్లలు, యువకులు ఈ యాప్లను వినియోగిస్తూ నష్టపోయి తనువు చాలిస్తున్నారు.
- వంగరి రవిరాజు జర్నలిస్ట్
