- క్రీ.శ. 1518లో స్వతంత్రాన్ని ప్రకటించుకుని, గోల్కొండ రాజధానిగా రాజ్యాన్ని పాలించిన కుతుబ్షాహీ వంశ మొదటి పాలకుడు కులీ కుతుబ్ ఉల్ ముల్క్.
- చివరి ఢిల్లీ సుల్తాన్ ఇబ్రహీం లోడి, మొఘల్ వంశ స్థాపకుడైన బాబర్కు సమకాలీనుడైన గోల్కొండ సుల్తాన్ కులీ కుతుబ్ ఉల్ ముల్క్.
- గోల్కొండ కోట పరిసరాల్లో కులీ కుతుబ్ ఉల్ ముల్క్ నిర్మించిన కొత్త నగరం మహమ్మద్ నగర్.
- క్రీ.శ.1529లో కులీ కుతుబ్ షా విజయనగర సైన్యాన్ని ఓడించాడు.
- కులీ కుతుబ్ షా విజయాలతో గోల్కొండ రాజ్యం తెలంగాణలోని కోహీర్, వరంగల్, నల్లగొండ నుంచి తీరాంధ్రలోని మచిలీపట్నం వరకు విస్తరించింది.
- కులీ కుతుబ్ షాను 99వ ఏట అతని కొడుకు జంషీద్ కులీ హత్య చేశాడు.
- జంషీద్ కులీ గోల్కొండ రాజ్యాన్ని 1543 నుంచి 1550 వరకు పాలించాడు.
- విజయనగర చక్రవర్తి సదాశివరాయలు, ప్రధాని అళియరామరాయలు మద్దతుతో గోల్కొండ చేరి, శత్రువులను ఓడించి సింహాసనాన్ని కులీ కుతుబ్ షా ఆరో కుమారుడు ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా అధిష్టించాడు.
- ఇబ్రహీం పరిపాలనా కాలాన్ని ది కింగ్డం ఎట్ ఇట్స్ హైట్ అని ప్రముఖ చరిత్రకారుడు హరున్ఖాన్ షేర్వాని తన ప్రసిద్ధ రచన హిస్టరీ ఆఫ్ కుతుబ్ షాహీ డైనాస్టిలో అభివర్ణించాడు.
- క్రీ.శ.1565లో దక్కన్ సుల్తాన్లకు విజయనగర సేనలకు మధ్య కృష్ణానదీ తీరంలో రాక్షసి తంగిడి యుద్ధం జరిగింది. ఈ యుద్ధంలో దక్కన్ సుల్తాన్లు విజయం సాధించారు.
- ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా కాలంలో నిర్మించిన ముఖ్యమైన చెరువులు హుస్సేన్ సాగర్, ఇబ్రహీంపట్నం చెరువు.
- ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షాను కవులు మల్కిభరాముడు అని కీర్తించారు.
- ఇబ్రహీం కులీ కుతబ్ షా ఆదరణ పొందిన ప్రముఖ తెలుగు కవులు అద్దంకి గంగాధరుడు, కందుకూరి రుద్రకవి.
- తపతీ సంవరణపోఖ్యానం అనే గ్రంథాన్ని అద్దంకి గంగాధరుడు రచించాడు.
- నిరంకుశోపాఖ్యానాన్ని కందుకూరి రుద్రకవి రచించాడు.
- ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా క్రీ.శ.1580లో మరణించాడు. అతని తర్వాత మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా సింహాసనం అధిష్టించాడు. అప్పటికి అతని వయసు 14 సంవత్సరాలు.
- హరున్ఖాన్ షేర్వాణీ తన రచన హిస్టరీ ఆఫ్ కుతుబ్షాహీ డైనాస్టీలో మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా పాలనను కల్చరల్ ఆఫ్ లిఫ్ట్గా వర్ణించాడు.
- మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా దక్కనీ, ఉర్దూ భాషల్లో దిట్ట. మొఘల్ చక్రవర్తి అక్బర్తో స్నేహ పూర్వక దౌత్య సంబంధాలు నెరిపాడు.
- మొఘల్ చక్రవర్తి జహంగీర్తో మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా యుద్ధం చేశాడు.
- ఇతని కాలంలో ఇరాన్ నుంచి అనేక మంది కవులు, కళాకారులు, వర్తకులు, మేధావులు వచ్చి హైదరాబాద్లో స్థిరపడ్డారు.
- ఇరాన్ నుంచి వలస వచ్చి క్రీ.శ.1581లో మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా కొలువులో మీర్ మొమిన్ అస్ట్రాబాదీ చేరాడు.
- గోల్కొండ సుల్తానుల్లో విశేష కీర్తిగడించిన మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా క్రీ.శ.1612 నవంబర్ 11న మరణించాడు.
- మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా అనంతరం ఆయన మేనల్లుడు సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా సింహాసనం అధిష్టించాడు.
- సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా కాలంలో మాసాహిబా తాలాబ్ను నిర్మించారు.
- సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ జిల్లులా పేరుతో కవిత్వం రచించాడు.
- సుల్తాన్ కుతుబ్ షా కాలంలో డచ్ వారు మచిలీపట్నం, నిజాంపట్నం, పులికాట్ పట్టణాల్లో వర్తక స్థావరాలు ఏర్పరచుకున్నారు.
- సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా కాలంలో ఇంగ్లీష్ వారు మచిలీపట్నం, పులికాట్, నాగపట్నం ప్రాంతాల్లో వర్తక స్థావరాలు ఏర్పరుచుకున్నారు.
- అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా తన తండ్రి మరణానంతరం సింహాసనం అధిష్టించే నాటికి వయసు 12 సంవత్సరాలు.
- అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా కాలంలో గోల్కొండ రాజ్యంపై మొఘల్ చక్రవర్తులు షాజహాన్, ఔరంగజేబ్ నిరంతరం దాడులు జరిపారు.
- క్రీ.శ.1636లో మొఘల్ చక్రవర్తి షాజహాన్ సేనలకు తలొగ్గి ఇంకియాద్ నామాపై అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా సంతకం చేశాడు.
- గోల్కొండ కుతుబ్ షాహీల పాలకుల్లో చివరి వాడు అబుల్ హసన్ తానీషా.
- అబుల్ హసన్ తానీషాకు సమకాలీనుడైన మరాఠా యోధుడు శివాజీ.
- అబుల్ హసన్ తానీషాకు సమకాలీనుడైన మొఘల్ చక్రవర్తి ఔరంగజేబ్.
- తానీషా కాలంలో గోల్కొండ రాజ్యం మొఘల్ సామ్రాజ్యంలో అంతర్భాగమైంది.
- క్రీ.శ.1647లో గోల్కొండ రాజ్య మీర్జుమ్లాగా పదవిని మాదన్న చేపట్టాడు.
- అక్కన్న, మాదన్నలు హత్య చేయబడిన సంవత్సరం 1686.
- నమ్మకద్రోహంతో గోల్కొండ దుర్గ ద్వారాన్ని ఔరంగజేబ్ సేనలకు తెరిచిన కుతుబ్షాహి అధికారి అబ్దుల్లా ఫణి.
