పాలిటిక్స్లో వేసే ఎత్తులు ప్రతిసారీ పైఎత్తులు కాలేవు. జనతాదళ్(యునైటెడ్) బాస్, బీహార్ బిగ్బాస్ నితీశ్ కుమార్కి ఈ విషయం ఇటీవలి లోక్సభ ఎలక్షన్లో తెలిసొచ్చింది. ఎన్డీఏని లీడ్ చేస్తున్న బీజేపీకి తక్కువ సీట్లొచ్చి, తన పార్టీ ఎక్కువ స్థానాల్లో గెలిస్తే కమలదళాన్ని ఇరుకున పెట్టొచ్చని ఆయన భావించారు. కానీ.. అనుకున్నదొకటి అయిందొకటి. దీంతో ఆ కూటమిలో నితీశ్కి ప్రత్యేక గుర్తింపు దొరికేలా లేదు. ఈ నేపథ్యంలో ఆయన వచ్చే ఐదేళ్లలో ఎలా వ్యవహరిస్తారో చూడాలి
లోక్సభ ఎన్నికల ఫలితాలు రాకముందే ఎన్డీఏ కూటమిపై మిత్రపక్షం జేడీ(యూ) బాంబు పేల్చిన విషయం తెలిసిందే. జాతిపిత మహాత్మాగాంధీని కాల్చిచంపిన నాథురాం గాడ్సేని దేశభక్తుడన్న బీజేపీ భోపాల్ అభ్యర్థి సాథ్వీ ప్రజ్ఞాసింగ్ ఠాకూర్పై తక్షణం చర్య తీసుకోకపోవటాన్ని బీహార్ సీఎం నితీశ్కుమార్ నాయకత్వంలోని ఆ పార్టీ ప్రశ్నించింది. అంతేకాదు. సాధారణ ఎన్నికల్లో అసాధారణ విజయాన్ని సొంతం చేసుకొని కేంద్రంలో రెండోసారి కొలువుదీరిన మోడీ కేబినెట్లో తమకు సింగిల్ బెర్తే ఇవ్వటంతో సింపుల్గా వద్దని చెప్పింది.
రెండు వారాల వ్యవధిలో జరిగిన ఈ రెండు సంఘటనలు బీజేపీ సారథ్యంలోని ఎన్డీఏ కూటమికి, అందులోని ఒక భాగస్వామి అయిన జేడీ(యూ)కి మధ్య నెలకొన్న తాజా సంబంధాలకు అద్దం పడుతున్నాయి. మోడీ మంత్రివర్గంలో చేరకపోయినా ఎన్డీఏలోనే కొనసాగుతామని చెబుతూనే అలయెన్స్లోని పార్ట్నర్ పార్టీల ప్రాధాన్యతల ప్రకారం కేబినెట్లో చోటు కల్పిస్తే బాగుండేదని జేడీ(యూ) చీఫ్ నితీశ్కుమార్ నిన్న గాక మొన్నే అన్నారు. పైకి ఇలా అభిప్రాయపడ్డా లోపల అసంతృప్తే ఉన్నట్లు ఆయన మాటలను బట్టి అర్థమవుతోంది.
ఆ అసంతృప్తి ఇప్పటిది కాదు
బీహార్ రాజకీయాల్లో లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ తర్వాత అంతటి పాపులారిటీ గల నితీశ్కుమార్లో బీజేపీ పట్ల (ముఖ్యంగా మోడీపై) ఈ అసంతృప్తి ఇప్పటిదికాదు. 2014 లోక్సభ ఎన్నికలకు ముందు గుజరాత్ సీఎంగా ఉన్న నరేంద్ర మోడీని కమలనాథులు ప్రధాని అభ్యర్థిగా ప్రకటించారు. దీన్ని నితీశ్ వ్యతిరేకించారు. అయినా ఆ పార్టీ లెక్కచేయలేదు. ఎన్డీఏని ముందుండి నడిపిస్తున్న బీజేపీ ఈ విషయంలో తన మాటకు విలువ ఇవ్వలేదని నొచ్చుకున్న నితీశ్ అప్పుడే ఆ కూటమి నుంచి బయటకు వచ్చేశారు.
2014 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో రాష్ట్రంలోని 40 సెగ్మెంట్లలో బీజేపీ 22 సీట్లు పొందగా జేడీ(యూ) 2 స్థానాలతో సరిపెట్టుకుంది. ఎన్నికల్లో పార్టీ పూర్ పెర్ఫార్మెన్స్కి బాధ్యత వహిస్తూ నితీశ్ ముఖ్యమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేశారు. 2015 నవంబర్లో అసెంబ్లీ ఎలక్షన్ నేపథ్యంలో ఏడాది తిరక్కముందే సీఎం పీఠమెక్కి మహాకూటమి కట్టారు. శాసనసభ ఎన్నికల్లో ఘన విజయంతో బీజేపీ హవాను విజయవంతంగా అడ్డుకున్నారు. ఎన్డీఏతో దోస్తీ వద్దనుకున్నందుకు నితీశ్ ఒకసారి తీవ్రంగా నష్టపోగా మరోసారి భారీ లాభం పొందారు.
రాజకీయ ఎత్తులు ఒక్కోసారి చిత్తవుతాయని, ఒక్కోసారి పైఎత్తులు అవుతాయని చెప్పటానికి ఏడాది వ్యవధిలో నితీశ్ పొందిన ఓటమి, గెలుపులే ఉదాహరణ. అనంతరం ఎన్డీఏలో చేరిన ఆయన 2019 లోక్సభ ఎన్నికల విషయంలోనూ ఇదే మాదిరిగా వ్యవహరించారు. ఈ కూటమికి పార్లమెంట్ దిగువ సభలో పూర్తి మెజారిటీ రాకపోవచ్చని, అదే సమయంలో బీహార్లో జేడీ(యూ)కి బ్రహ్మాండమైన ఆధిక్యం వస్తుందని అనుకున్నారు. ఇదే జరిగితే కేంద్రంలో తన పార్టీ చక్రం తిప్పుతుందని, మోడీకి తానే కీలకం కావొచ్చని ఊహించారు.
తొందరపడి..
లోక్సభ ఎన్నికల చివరి దశ పోలింగ్లో (మే 19న) ఓటు హక్కు వినియోగించుకున్న బీహార్ సీఎం.. ఎగ్జిట్ పోల్స్ వెల్లడికాకముందే బీజేపీ తీరుపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ఆ పార్టీ నేత, భోపాల్ క్యాండిడేట్ సాథ్వీ ప్రజ్ఞాసింగ్ ఠాకూర్ వ్యాఖ్యలను సాకుగా చూపి కమలనాథులపై విరుచుకుపడ్డారు. ఆమెను బీజేపీ బహిష్కరించాలని డిమాండ్ చేశారు. ఇలాంటివాటిని తాము సహించబోమని చెప్పుకొచ్చారు. గాడ్సే దేశ భక్తుడు అనటాన్ని ప్రజలు ఏమాత్రం మెచ్చరని అన్నారు.
అసలు విషయం ఏంటంటే ప్రజ్ఞాసింగ్ ఆ కామెంట్లు చేసి అప్పటికి రెండు రోజులైంది. సాథ్వీపై ఇమ్మిడియెట్గా యాక్షన్ తీసుకోకపోవటాన్ని తప్పుపట్టిన జేడీ(యూ) అధినేత కూడా ఆమె వ్యాఖ్యలను తక్షణం ఖండించకుండా రెండు రోజుల వరకు వేచిచూడటం గమనార్హం. లోక్సభ ఎన్నికలను ఏడు విడతలుగా ఎండాకాలంలో నిర్వహించటం సరికాదని కూడా నితీశ్ విమర్శించారు. రెండు మూడు దఫాల్లో ఎలక్షన్ పూర్తి చేసే విషయంలో దేశంలోని అన్ని పార్టీల మద్దతు కూడగడతానని చెప్పారు.
మనోడా? పరాయోడా?
అప్పటికే వివిధ అంశాలపై ప్రతిపక్షాలు కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం తీరును ఖండిస్తున్నారు. అలాంటి సమయంలో అధికార పక్షంలోనే ఉన్న జేడీ(యూ) సుప్రీం నితీశ్ అపొజిషన్ లీడర్లా స్పందించటం బీజేపీకి కాస్త ఇబ్బంది అనిపించింది. ఎన్నికల్లో కమలదళానికి ఎక్కువ సీట్లు రాకపోతే భవిష్యత్లో కూడా ఇలాగే రెబల్లా రియాక్ట్ కావాలని బీహార్ సీఎం నిర్ణయించుకున్నట్లు అనిపించింది. దీంతో ఆయన ఎన్డీఏకి ఫ్రెండ్ కాదని, ఎనిమీలా తయారవుతున్నాడని కూటమిలోని ఇతర పార్టీలు మరోసారి భావించటానికి నితీశ్ కారణమయ్యారు.
మోడీపై వ్యతిరేకతతో ఎన్డీఏ నుంచి బయటకెళ్లిన నితీశ్ మళ్లీ ఆయన చెంతకే చేరటంతో ప్రజల్లో రాజకీయంగా నమ్మకం కోల్పోయారు. సెక్యులర్, సోషలిస్ట్ లీడర్ అనే గుర్తింపూ దూరమైంది. ఎన్డీఏతో 1996లోనే జట్టు కట్టిన జేడీ(యూ) సందర్భాన్ని బట్టి బీజేపీతో విభేదిస్తూనే ఉంది. ఆర్టికల్–370, యూనిఫాం సివిల్ కోడ్, రామ మందిర వంటి అంశాలను కమలం పార్టీ మేనిఫెస్టోలో పెట్టడాన్ని తప్పుపట్టి తనకంటూ ప్రత్యేక ఇమేజ్ని సొంతం చేసుకుంది. ఇప్పుడు ఆ పరిస్థితి లేదు. భవిష్యత్లో ఎలా ముందుకు పోతుందనే ఆసక్తి నెలకొంది.
– ‘ది వైర్’ సౌజన్యంతో
