నల్గొండ, వెలుగు: జిల్లా కేంద్రంలో బత్తాయి రైతుల కోసం నిర్మించిన మార్కెట్ వడ్ల గోదాముగా మారింది. రాష్ట్రంలో నల్గొండ జిల్లాలోనే అత్యధికంగా 45వేల ఎకరాల్లో బత్తాయి సాగవుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో నల్గొండలో బత్తాయి మార్కెట్నిర్మిస్తే రైతులకు మేలు చేకూరుతుందని ప్రభుత్వం 2018లో రూ.1.78 కోట్లతో బత్తాయి మార్కెట్ ను నిర్మించింది. అప్పటి మార్కెటింగ్ శాఖమంత్రి హరీశ్ రావు చేతుల మీదుగా మార్కెట్ ను ఓపెన్ చేశారు. కానీ గత ఐదేళ్లుగా బత్తాయి మార్కెట్గా పెద్దగా ఉపయోగపడింది లేదు. ఒక విధంగా చెప్పాలంటే బత్తాయిల ట్రేడింగ్కంటే మిల్లర్లు వడ్లు నిల్వ చేయడంతోపాటు సీజన్లో ధాన్యం కొనుగోలు కేంద్రంగానే ఎక్కువగా ఉపయోగపడింది. ఫలితంగా మార్కెటింగ్శాఖకు ఆదాయం కోల్పోతోంది.
ఖర్చులు భరించకనే నేరుగా విక్రయం..
రైతులు పండించిన బత్తాయి సాగంతా డైరెక్ట్గా ట్రేడర్లు కొనుగోలు చేస్తుండడంతో మార్కెట్ కు తేవడం తగ్గిపోతోంది. ఈ మార్కెట్తో పాటు, కోల్డ్ స్టోరేజీలు నిర్మించాలని రైతులు ఎప్పటి నుంచే డిమాండ్ చేస్తున్నారు. దీని కారణంగా బత్తాయి గిట్టుబాటు ధర లభించడమేగాక, మార్కెట్లో డిమాండ్ఆధారంగా రైతులు ఓపెన్మార్కెట్లో అమ్ముకునేందుకు దోహద పడేది. కానీ ఇప్పుడున్న మార్కెట్ వల్ల ట్రేడింగ్కూడా చేయలేని పరిస్థితి ఏర్పడింది. రైతులు తోటల నుంచి మార్కెట్కు బత్తాయి తరలించి, తిరిగి ఇక్కడి నుంచి మళ్లీ ట్రేడింగ్చేయాలంటే కష్టమవుతోంది. ఈ కారణంగా బత్తాయి రవాణా ఖర్చులు పెరగడమేగాక, ఎగుమతి, దిగుమతి ఖర్చుల భారం రైతులు మోయాల్సి వస్తోంది. దీంతో నల్గొండ మార్కెట్కు బత్తాయి తరలించడం వల్ల పెద్దగా ఉపయోగం లేదని భావించిన రైతులు నేరుగా తోటల వద్దనే ట్రేడర్లకు హోల్సేల్గా అమ్మేస్తున్నారు. తద్వారా రైతులకు ఖర్చులు తప్పడంతోపాటు, అడ్వాన్స్ల రూపంలో వారికి ముందుగానే డబ్బులు చేతికి అందుతున్నాయి.
ఐదేళ్లలో రూ.6లక్షలు దాటని ఇన్కం..
బత్తాయి రైతుల డిమాండ్మేరకు జిల్లా కేంద్రంలో నిర్మించిన మార్కెట్వల్ల మార్కెటింగ్శాఖకు పెద్ద ఎత్తున ఆదాయం వస్తుందని ఆశించారు. కానీ గడిచిన ఐదేళ్లలో కేవలం రూ.ఐదారు లక్షలు మించి ఆదాయం రాలేదు. ఆడపాదడపా జరిగిన కొనుగోళ్లే తప్పా పెద్ద ఎత్తున ట్రేడింగ్జరగలేదు. ప్రతి సీజన్లో 45వేల ఎకరాల్లో బత్తాయి సాగుకాగా 3.83లక్షల మెట్రిక్టన్నుల దిగుబడి వస్తోంది. నల్గొండ బత్తాయికి ఢిల్లీ, మహారాష్ట్ర, కలకత్తా, చెన్నై మార్కెట్లలో మంచి డిమాండ్ ఉంది. క్వింటాలుకు రూ.18వేల నుంచి రూ.30 వేల వరకు పలుకుతోంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం నల్గొండ నుంచి బత్తాయి వేరే రాష్ట్రాలకు ట్రాన్స్ పోర్ట్చేసుకునేందుకు గూడ్స్రైలును కూడా నడుపుతోంది. కానీ దీని వల్ల ఖర్చుల భారం మీద పడుతుందని రైతులే నేరుగా రవాణా చేసుకోవడం, లేదంటే తోటల వద్దనే ట్రేడర్లతో భేరం కుదుర్చుకుంటున్నారు.
ALSO READ :డబుల్‌ ఇండ్లలోకి పోవుడు ఎప్పుడో.. ఐదు నెలలుగా తప్పని ఎదురుచూపులు
లాభాల బాటలో నిమ్మ మార్కెట్...
నల్గొండ బత్తాయి, నకిరేకల్లో నిమ్మ మార్కెట్ ఒకేసారి మంత్రి హరీశ్రావు ప్రారంభించారు. రూ.3కోట్లతో నిమ్మ మార్కెట్ నిర్మించారు. ఈ ఐదేళ్లలో 2.46 లక్షల క్వింటాళ్ల నిమ్మకాయలు నకిరేకల్ మార్కెట్ కేంద్రంగా దేశంలోని వేర్వేరు రాష్ట్రాలకు ఎగుమతి చేశారు. ఈ మార్కెట్ద్వారా ఆశాఖకు రూ.64 లక్షల ఆదాయం వచ్చింది. నిమ్మ మార్కెట్తో పోల్చితే బత్తాయి మార్కెట్కు వచ్చిన రూ.ఐదారు లక్షల ఆదాయంలో సగానికి పైగా వడ్ల కొనుగోళ్ల ద్వారా సివిల్సప్లై డిపార్ట్మెంట్ నుంచి వచ్చిందే. నకిరేకల్క్లస్టర్, సూర్యాపేట జిల్లా నుంచే వచ్చే నిమ్మకాయలతోనే మార్కెట్కు పుష్కలంగా ఆదాయం వస్తోంది. ఒక్క నకిరేకల్ క్లస్టర్పరిధిలోనే సుమారు12వేల ఎకరాల్లో నిమ్మ సాగవుతోంది. సీజన్లో 84,623 మెట్రిక్ టన్నుల నిమ్మ దిగుబడి వస్తోంది. ఒక లక్షకు పైగా రైతు లు ఈ మార్కెట్ద్వారా లాభపడుతున్నారు. ఇక్కడి నుంచి మహారాష్ట్ర, చెన్నై, హైదరాబాద్, ఢిల్లీ తదితర ప్రాంతాలకు ఎగుమతి అవుతోంది.
