డిమాండ్ అండ్ సప్లయి థియరీ ప్రకారం ఇప్పుడు మాస్క్లు, శానిటైజర్లపై బ్లాక్ మార్కెటీర్లు పడ్డారు. డిమాండ్ బాగా ఉన్నప్పుడు తయారీని కంట్రోల్ చేయడం, సరుకును దాచిపెట్టి ఎంఆర్పీ కంటే ఎక్కువకు అమ్ముకోవడం జరుగుతోంది. కరోనా వైరస్ అంటుకోకుండా ఉండాలంటే మాస్క్లు వేసుకుని, చేతులు ఒకటికి నాలుగుసార్లు కడుక్కోవాలి. అందుకే, ఈ వస్తువులను ఎసెన్షియల్ కమోడిటీస్ యాక్ట్ కిందకు తెచ్చింది మోడీ సర్కారు. మాస్క్లు, శానిటైజర్లు జనాలకు అంద కుండా దాచిపెడితే జైలుకు పంపుతారు.
ఎసెన్షియల్ కమోడిటీస్ లిస్టులోకి ఏవైనా వస్తువులు, సర్వీసులు చేర్చినట్లయితే… అవి ప్రజలకోసం ఎలాంటి ఆటంకం లేకుండా అందుబాటులో ఉండాల్సిందే. ప్రపంచమంతా కొవిడ్–19 (కరోనా) వైరస్తో వణుకుతున్న నేపథ్యంలో… ఇప్పుడా లిస్టులోకి ముఖానికి పెట్టుకునే మాస్క్లు, చేతులు శుభ్రపరచుకునే శానిటైజర్లు వంటివి చేర్చారు. ఒకరి నుంచి మరొకరికి వేగంగా వ్యాపించడం కరోనా వైరస్కున్న మొదటి లక్షణం. అందువల్లనే పెద్ద సంఖ్యలో జనం కలుసుకుంటారనుకున్న ప్రతి కార్యక్రమాన్నీ ఎక్కడికక్కడ ప్రభుత్వాలు కంట్రోల్ చేస్తున్నాయి. సినిమా హాళ్లు, డ్రామా థియేటర్లు, పబ్లిక్ ఫంక్షన్లు, మ్యూజిక్ ఫెస్టివల్స్ అన్నీ బంద్. తెలంగాణలో స్కూళ్లు, కాలేజీలు, రవీంద్రభారతి లాంటి ఆడిటోరియంలు మూసేశారు. చాలాచోట్ల పెళ్లిళ్లు నిలిచిపోయాయి. ఆంధ్రపదేశ్లో లోకల్ బాడీ ఎలక్షన్లు వాయిదా వేసేశారు. మరోవైపు ప్రజలకు మాస్క్లు దొరకడం లేదని, శానిటైజర్లను ఎక్కువ రేటుకు అమ్ముతున్నారని వార్తలు వినొస్తున్నాయి.
ఈ తీవ్రతను దృష్టిలో పెట్టుకుని ప్రభుత్వం కరోనా నివారణ చర్యల్లో భాగంగా ఎసెన్షియల్ కమోడిటీస్ యాక్ట్ని ప్రయోగించాల్సి వచ్చింది. 2 ప్లై, 3 ప్లై, ఎన్95 రకం మాస్క్లు, హేండ్ శానిటైజర్లను వచ్చే జూన్ 30వ తేదీ వరకు అత్యవసర సరుకుల జాబితాలోకి చేర్చింది. 1955 నాటి ఎసెన్షియల్ కమోడిటీస్ యాక్ట్ ప్రకారం… వస్తువుల ఉత్పత్తి, సప్లయి, పంపిణీలు, వాటి వ్యాపారం వంటివన్నీ ప్రజల ప్రయోజనాలకోసమే కేటాయించాలి. ఏవైనా సరుకులకు షార్టేజీ ఏర్పడినప్పుడు వాటిని బ్లాక్ చేయడం, ఎక్కువ ధరలకు అమ్ముకోవడం లాంటివి జరగకుండా ఈ యాక్ట్ నిషేధిస్తుంది. కరోనా వైరస్ కేసులు పెరుగుతున్నందున మాస్క్లకు, శానిటైజర్లకు ఇండియా సహా ప్రపంచ దేశాలన్నిచోట్ల కొరత ఏర్పడింది. ఈ తాజా ఆర్డర్తో ఎసెన్షియల్ కమోడిటీగా ప్రకటించిన వస్తువులకు రిటైల్ ధరనుకూడా ప్రభుత్వమే ఫిక్స్ చేస్తుంది.
సమస్య చల్లారగానే తీసేస్తారు
కొవిడ్–19 వైరస్ వ్యాప్తి కాకుండా అడ్డుకోవడంలో భాగంగానే మాస్క్లు, శానిటైజర్లను ఎసెన్షియల్గా ప్రకటించింది తప్ప, ఇవి రోజువారీ వినియోగానికి సంబంధించింది కాదని చెప్పవచ్చు. జూన్ 30 వరకు మాత్రమే వీటిని ఎసెన్షియల్గా చూస్తారు. కరోనా వైరస్ సోకినవారు, లేదా అలాంటి లక్షణాలు కలిగినవారికి దగ్గరగా ఉండేవారు తప్పనిసరిగా మాస్క్లు పెట్టుకోవాలని డాక్టర్లు, హెల్త్ ఎక్స్పర్ట్లు సూచిస్తున్నారు. ప్రభుత్వం ఏదైనా సమస్య తలెత్తినప్పుడు దానిని కంట్రోల్ చేయడంకోసం కొన్ని చర్యలు తీసుకుంటుంది. అందులో భాగంగానే మాస్క్ల్ని, శానిటైజర్లను ఎసెన్షియల్ లిస్టులో చేర్చింది. ఆ సమస్య తీరగానే వాటిని లిస్టు నుంచి తీసేస్తుంది. ఎన్నో ఏళ్లుగా ఈ లిస్టులో వివిధ రకాల లైఫ్సేవింగ్ డ్రగ్స్, ఎరువులు, చిరుధాన్యాలు, ఆహారధాన్యాలు, చక్కెర, వంటనూనెలు, పెట్రోలియం, పెట్రో ఉత్పత్తులు, కొన్ని రకాల పంటలు ఉన్నాయి. వీటిని అత్యవసర జాబితాలో కంటిన్యూ చేస్తోంది. మాన్యుఫాక్చర్ చేసేవారు, హోల్సేల్, రిటైల్ వ్యాపారులు, దిగుమతిదారులు ఆయా వస్తువులను భారీ సంఖ్యలో నిల్వ చేసుకోవడం, జనాలకు అందుబాటులో లేకుండా చేయడం, బ్లాక్లో అమ్ముకోవడం వగైరాలకు పాల్పడితే కాగ్నిజబుల్ అఫెన్స్గా పరిగణిస్తారు. జరిమానాలు వేయడమేకాక, ఒక్కోసారి కేసును బట్టి ఏడేళ్ల జైలు శిక్షకూడా పడుతుంది. అత్యవసర వస్తువులు దొరక్కుండా చేస్తున్నారని అనుమానమొస్తే… బ్లాక్ మార్కెటీర్లపై రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, యూనియన్ టెరిటరీ అడ్మినిస్ట్రేషన్కి దాడులు చేసే అధికారాలుంటాయి.
