పోలీసులు ఎంతో యాక్టివ్గా, ఎప్పటికప్పుడు అప్డేటెడ్గా ఉండాలి. చేతిలో సరికొత్త గన్నులు, చిరుత వేగంతో కదలటానికి వెహికిల్స్, విషయాన్ని క్షణాల్లో చేరవేయటానికి వైర్లెస్ డివైజ్లు, శాటిలైట్ నెట్వర్క్లు.. ఇలా ప్రతిదీ మోడ్రన్ వెపన్ అయుండాలి. అప్పుడే క్రిమినల్స్ని ఈజీగా టాకిల్ చేయగలరు. ‘లా అండ్ ఆర్డర్’ పక్కాగా ఉంటుంది. మరి, దేశంలోని అన్ని రాష్ట్రాల్లోనూ పోలీసులు ఈ మోడ్రన్ బాటలో నడుస్తున్నారా? కేంద్రం ఇచ్చే బడ్జెట్ పూర్తిగా ఖర్చవుతోందా? రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు తమ వాటా నిధులు అందిస్తున్నాయా?
‘వీడెవడో చాలా తెలివైనోడు…’ అంటాడు ఓ సినిమాలో క్రైమ్ ఇన్వెస్టిగేటర్. పోలీసులను నేరగాళ్లు మించిపోతున్నారు. కేవలం క్రిమినల్ మెంటాలిటీ ఒక్కటే దీనికి కారణం కాదు, వాళ్లకున్నంత ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ అవగాహన, వాళ్ల దగ్గరున్నన్ని మోడ్రన్ వెపన్స్ పోలీసులకు లేవు. నేరస్తులను వెంటాడడానికి తగిన జీప్లు ఉండవు. స్మార్ట్ ఫోన్లను క్రిమినల్స్, టెర్రరిస్టులు తమ టార్గెట్కోసం వాడుకుంటారు. పుల్వామాలో సైనిక పటాలం వెళ్తున్న రూట్ని, వాళ్ల టైమింగ్ని ట్రేస్ చేయబట్టే…. ఒకే ఒక్క మిలిటెంట్ 40 మంది జవాన్లను పొట్టనబెట్టుకోగలిగాడు. ఒకప్పుడు సొసైటీలో చదువుసంధ్యలు లేనివాళ్లని డాన్లు, బాస్లు సెలక్ట్ చేసుకుని నేర ప్రపంచంలోకి లాగేవాళ్లని, ఇప్పటి పరిస్థితి అలా లేదని సామాజికవేత్తలు అంటున్నారు. ఇన్వెస్టిగేషన్కి దొరక్కుండా నేరం చేయడమెలా అనే పద్ధతిలో క్రైమ్ జరుగుతోందని రిటైర్డ్ పోలీసులు చెబుతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో పెరుగుతున్న క్రైమ్ రేట్ని తగ్గించటానికి పోలీసులు కొత్త పద్ధతులు కనిపెట్టాలని సూచిస్తున్నారు. సరికొత్త వెపన్లను తెప్పించుకోవాలి. క్రిమినల్స్ని గంటల వ్యవధిలో పట్టుకోగలగాలి. పోలీసింగ్ అనేది ఎంత ఫాస్ట్గా జరిగితే అంతగా నేరం చేయాలనుకునేవాళ్లు ఒకటికి రెండుసార్లు ఆలోచిస్తారు. ‘అమ్మో.. పోలీసు’ అని భయపడతారు. ప్రజలు ప్రశాంతంగా ఊపిరి పీల్చుకుంటారు.
నరేంద్ర మోడీ రెండోసారి అధికారంలోకి రాగానే ఈ దిశగా ఆలోచనలు మొదలెట్టారు. హోం మంత్రి అమిత్ షా ఇదే టార్గెట్తో పనిచేస్తున్నారు. దేశవ్యాప్తంగా ‘లా అండ్ ఆర్డర్’ చెక్కుచెదరకుండా చూడాలని మోడీ సర్కారు కోరుకుంటోంది. పోలీసులను మోడ్రన్ రూట్లో నడిపించటానికి ఏటా బడ్జెట్ పెంచుతోంది. 2018–19 బడ్జెట్తో పోల్చితే 2019–20 బడ్జెట్లో పోలీస్ మోడ్రనైజేషన్ కోసం 8 శాతానికి పైగా బడ్జెటరీ సపోర్ట్ పెంచింది. దేశంలోని చాలా రాష్ట్రాలు ఈ స్ఫూర్తిని పట్టించుకోవడం లేదు. ‘అంగట్లో అన్నీ ఉన్నా అల్లుడి నోట్లో శని’ అన్నట్లుగా వివిధ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వ్యవహరిస్తున్నాయి. సెంట్రల్ గవర్నమెంట్ నిధులను పూర్తిగా ఖర్చు చేయట్లేదు. గడచిన ఐదేళ్లుగా ఇలాగే చేస్తున్నాయి. దీంతో చాలా పోలీస్ స్టేషన్లలో కనీస సదుపాయాలు, పరికరాలు కరువవుతున్నాయి. టెలిఫోన్లు, వైర్లెస్ డివైజ్లు, ట్రాన్స్పోర్ట్ వెహికిల్స్ తదితర ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ లేకపోవటం పోలీసుల పనితీరుపై ప్రభావం చూపుతోంది.
సగం కన్నా తక్కువే ఖర్చు
పోలీస్ మోడ్రనైజేషన్లో భాగంగా ఆయుధాల ఆధునీకరణ ఎప్పటికప్పుడు జరగాలి. వైర్లెస్ డివైజ్లు, శాటిలైట్ నెట్వర్క్లు వంటి కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్స్ తెప్పించుకోవాలి. ల్యాబ్లు సహా ఫోరెన్సిక్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ను డెవలప్ చేసుకోవాలి. మ్యాన్పవర్కి కమెండో స్ఠాయి ట్రైనింగ్ ఇప్పించాలి. వీటితోపాటు ఇతరత్రా ఏర్పాట్లు చేసుకోవాలి. వీటికోసం కేంద్రం ఏటా ప్రత్యేకంగా నిధులు ఇస్తోంది. ఆ బడ్జెట్లో కనీసం 50 శాతమైనా ఖర్చు కావడం లేదని ఇండియా స్పెండ్ అనే సంస్థ వెల్లడించింది. దేశంలో పోలీసు మోడ్రనైజేషన్కోసం కేంద్రం ఇస్తున్న ఫండ్స్పై ఈ సంస్థ గవర్నమెంట్ డేటాను అనాలసిస్ చేసింది.
‘బ్యూరో ఆఫ్ పోలీస్ రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్మెంట్’ అందించిన లేటెస్ట్ డేటా ప్రకారం… 2017 జనవరి నాటికి దేశంలో 267 పోలీస్ స్టేషన్లలో టెలిఫోన్లు, 129 పోలీస్ స్టేషన్లలో వైర్లెస్ కమ్యూనికేషన్ డివైజ్లు లేవు. సాయం కోరుతూ ప్రజలు ఫోన్ చేస్తే వెళ్లటానికి పోలీసులకు తగినన్ని వాహనాలు లేవు. ప్రతి వంద మంది పోలీసులకు కేవలం 8 వాహనాలు మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్నాయి. పెట్రోలింగ్, ‘లా అండ్ ఆర్డర్’ మెయింటెనెన్స్కి కూడా ఈ వెహికిల్సే దిక్కవుతున్నాయి. 2017 ప్రారంభం నాటికి దేశవ్యాప్తంగా 273 పోలీస్ స్టేషన్లలో కనీసం ఒక్క ట్రాన్స్పోర్టేషన్ వెహికిలైనా లేకపోవటం దారుణం.
మోడ్రనైజేషన్ బడ్జెట్తో పీపుల్ ఫ్రెండ్లీ పోలీస్ స్టేషన్లను, పోలీస్ పోస్టులను నిర్మించుకోవాలి. పోలీస్ మొబిలిటీని పెంచాలి. వెపన్లు, కమ్యూనికేషన్ ఎక్విప్మెంట్ తెప్పించుకోవాలి. 2017కు ముందు ఐదేళ్లలో ఈ మేరకు మొత్తం రూ.28,703 కోట్లు విడుదల చేయగా, అందులో 48 శాతం (రూ.13,720 కోట్లు) మాత్రమే ఖర్చు చేశారు. ఈ విషయంలో అన్ని రాష్ట్రాలతో పోల్చితే నాగాలాండ్ చాలా బెటర్ పొజిషన్లో ఉంది. ఆ రాష్ట్రం తమకు కేటాయించిన మొత్తం రూ.1,172 కోట్లు వాడేసి ఆదర్శంగా నిలిచింది. చాలా రాష్ట్రాల్లో కమ్యూనికేషన్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ మోడ్రనైజేషన్ అసంపూర్తిగా మిగిలిపోయింది.
రాష్ట్రాలవారీగా పరిస్థితి ఎలా ఉందంటే?
మణిపూర్, జార్ఖండ్, మేఘాలయల్లోని సగానికిపైగా పోలీస్ స్టేషన్లలో వైర్లెస్ కమ్యూనికేషన్ డివైజ్లు లేవు. ఈ మూడు రాష్ట్రాల్లో క్రైమ్ రేట్ ప్రతి లక్ష మందికి 120కి పైనే నమోదవుతోంది. ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, పంజాబ్లలో 45 శాతానికి పైగా పోలీస్ స్టేషన్లలో టెలిఫోన్లు లేవు. ఫలితంగా బీహార్లో అన్ని రాష్ట్రాల కన్నా ఎక్కువగా క్రైమ్ రేట్ (157.4) ఉంది. పంజాబ్లో 137గా, యూపీలో 128.7గా నమోదైంది. కమ్యూనికేషన్ డివైజ్లు లేని పోలీస్ స్టేషన్ల సంఖ్య 2012తో పోల్చితే 2017 నాటికి పది శాతం తగ్గడం ఒక్కటే కాస్త రిలీఫ్నిస్తోంది. 2016 చివరి నాటికి దేశవ్యాప్తంగా 273 పోలీస్ స్టేషన్లలో ట్రాన్స్పోర్టేషన్ ఫెసిలిటీ ఉండేది కాదు. ఇందులో 90 శాతం పోలీస్ స్టేషన్లు మావోయిస్టుల కార్యకలాపాలు చోటు చేసుకునే ఛత్తీస్గఢ్లోనే ఉండటం ఆందోళన కలిగించే అంశం. ఇలాంటి పోలీస్ స్టేషన్లు తెలంగాణలో 91, మణిపూర్లో 25 వరకు ఉన్నాయి. మైన్–ప్రూఫ్ వెహికిల్స్, ఫోరెన్సిక్ వ్యాన్లు, ప్రిజన్ ట్రక్కులు, వాటర్ ట్యాంకర్లు, కార్లు, జీపులు తదితర వాహనాలు పోలీస్ సిబ్బందికి సరిపోను సంఖ్యలో లేవు. దాదాపు అన్ని రాష్ట్రాల్లోనూ ఇదే పరిస్థితి నెలకొంది. వైట్ కాలర్ క్రిమినల్స్ అంటే ఒకప్పుడు చేతి మడత నలగకుండా, కాలర్కి మట్టి అంటకుండా తప్పులు చేసేవాళ్లని అర్థం. ఇప్పుడు దేశంలో ఎక్కడో ఉండి, ఇక్కడ నేరాలు ఘోరాలకు పాల్పడేవాళ్లందరూ వైట్ కాలర్ క్రిమినల్స్ అనే చెప్పాలి.
డిమాండ్కు తగ్గట్లు లేని వెపన్లు
- వివిధ రాష్ట్రాల్లో పోలీసు బలగాలు మోడ్రన్ వెపన్లకు బదులు మామూలు ఆయుధాలు, పాతకాలంనాటి వాకీటాకీ తరహా కమ్యూనికేషన్స్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్తోనే నెట్టుకొస్తున్నట్లు కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ (కాగ్) పరిశీలనలో తేలింది. ఈ సంస్థ 2014–18 మధ్య ఐదు రాష్ట్రాల్లో స్టడీ చేసి రిపోర్ట్ ఇచ్చింది. దాని ప్రకారం..
- యూపీలో 48 శాతం మంది పోలీసులు 20 ఏళ్ల క్రితమే ఔట్డేటెడ్ అయిన వెపన్లను వాడుతున్నారు.
- రాజస్థాన్లో పోలీసులకు 15,884 వెపన్లు అవసరం కాగా, వారికి 3,962 వెపన్లు మాత్రమే తెప్పించారు. అందులో 2,350 వెపన్లు స్టోర్కే పరిమితమయ్యాయి. వాటిని కనీసం డిస్ట్రిబ్యూట్ కూడా చేయలేదు. దీన్నిబట్టి ఆ రాష్ట్రంలో 85 శాతానికిపైగా వెపన్స్ షార్టేజీ నెలకొంది.
- పశ్చిమ బెంగాల్లో కావాల్సిన వెపన్స్ కన్నా 71 శాతం తక్కువ వెపన్స్ ఉన్నాయి.
- కర్ణాటకలో 37 శాతం, గుజరాత్లో 36 శాతం ఆయుధాల కొరత ఉంది.