దేశాన్ని నడిపించే చట్టాల రూపకల్పన చేసే చోటు పార్లమెంట్.. భారత ప్రజాస్వామ్య దేవాలయమది. దాదాపు వందేళ్ల క్రితం నిర్మాణమైన ప్రస్తుత పార్లమెంట్ భవనం మన దేశ వారసత్వ సంపద. కట్టించింది బ్రిటిష్ వాళ్లే అయినప్పటికీ.. మన పూర్వీకుల నుంచి వసూలు చేసిన పన్నులతో వచ్చిన డబ్బు, మన తాత ముత్తాతల భూములు, శ్రమ శక్తే ఆ భవనాన్ని నిలువెత్తుగా నిలబెట్టాయి. ఆ వారసత్వ సంపదను ఎప్పటికీ చెక్కు చెదరకుండా కాపాడుకుంటూ.. భవిష్యత్తు అవసరాల కోసం కొత్త పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ నిర్మాణానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం సిద్ధమైంది.
ఇండిపెండెంట్ ఇండియా వజ్రోత్సవాల నాటికి దేశ రాజధాని ఢిల్లీకి కొత్త కళరాబోతోంది. దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చి 75 ఏళ్లు పూర్తయ్యే నాటికి కొత్త పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ సిద్ధం కాబోతోంది. ప్రస్తుతం ఉన్న పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ పక్కనే కొత్త దానిని నిర్మించేందుకు ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ గురువారం భూమి పూజ చేయబోతున్నారు. 2022 ఆగస్టు 15లోపు పూర్తి చేయాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఆధునిక హంగులతో, పూర్తి స్వదేశీ టెక్నాలజీతో నిర్మాణం చేపట్టబోతున్నారు. ఆత్మ నిర్భర భారత్ ను ప్రతిబింబించేలా కొత్త పార్లమెంట్ నిర్మాణం జరుగుతుందని లోక్ సభ స్పీకర్ ఓం బిర్లా చెప్పారు. కొత్త పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ కేవలం రాళ్లు, ఇటుకల నిర్మాణం కాదని, 130 కోట్ల భారతీయుల కలల సౌధమని అన్నారు.
కొత్త బిల్డింగ్ కు కిరీటంలా నాలుగు సింహాలు
కొత్త పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ ను టాటా ప్రాజెక్ట్ లిమిడెట్ కట్టబోతోంది. దీని నిర్మాణానికి సంబంధించిన టెండర్ ప్రాసెస్ సెప్టెంబర్ నాటికే పూర్తయింది. రూ.861.9 కోట్లకు బిడ్ వేసిన టాటా ప్రాజెక్ట్స్ ఈ టెండర్ ను సొంతం చేసుకుంది. ఇండియా గేట్, రాష్ట్రపతి భవన్ మధ్య ఉన్న దాదాపు మూడు కిలోమీటర్ల ఏరియా (సెంట్రల్ విస్టా) రీడెవలప్ మెంట్ కు సంబంధించిన ప్రాజెక్టులో భాగంగా ప్రస్తుత పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ కు పక్కనే కొత్త భవనాన్ని కట్టబోతున్నారు. దీని కన్స్ట్రక్షన్ ప్లానింగ్, డిజైన్ ను అహ్మదాబాద్ కు చెందిన హెచ్సీపీ డిజైన్ అనే అర్కిటెక్చర్ కంపెనీ అందిస్తోంది. కొత్త బిల్డింగ్ రెండు ట్రయాంగిల్స్ ఒకదానికొకటి అతికించినట్లుగా ఉండబోతోంది. 64,500 స్క్వేర్ మీటర్స్ ఏరియాలో నాలుగు అంతస్తుల భవనాన్ని కట్టనుంది టాటా. ఈ బిల్డింగ్ కు పైన కిరీటంలా నాలుగు సింహాల స్తంభం నిలిచి ఉంటుంది. మన దేశ వైవిధ్యమైన సంస్కృతి సంప్రదాయాలు ఉట్టిపడేలా లోపలి నిర్మాణం అంతా ఉండబోతోంది. ఈ కన్స్ట్రక్షన్ పనుల్లో మొత్తం 2 వేల మంది వర్క్ చేస్తారు. దేశ నలుమూలల నుంచి ఎంతో పేరు ప్రతిష్టలున్న 200 మంది ఆర్టిస్టులు ఈ పనుల్లో పాలుపంచుకోబోతున్నారు. ఈ బిల్డింగ్ నిర్మాణం కోసం కేంద్రం కేటాయిస్తున్న మొత్తం 971 కోట్ల రూపాయలు.
2010లోనే కొత్త బిల్డింగ్ ప్రతిపాదన
ప్రస్తుత పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ లో సౌకర్యాల పరంగా కొన్ని ఇబ్బందులు ఎదురవుతున్నాయని, విశాలంగా ఉండేలా కొత్త బిల్డింగ్ అవసరమని 2010లో నాటి కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వ హయాంలోనే నిర్ణయించారు. అప్పుటి లోక్ సభ స్పీకర్ మీరా కుమార్ ఈ ప్రతిపాదన తెరపైకి తెచ్చారు. ప్రస్తుత బిల్డింగ్ దేశ వారసత్వ సంపద అని, దీనిని కాపాడుకోవాల్సిన బాధ్యత మనపై ఉందని, భవిష్యత్తు అవసరాలకు ఉపయోగపడేలా కొత్త భవనం నిర్మాణం చేసుకోవాలని ప్రతిపాదించారు. దీనిపై ఆ సమయంలో కమిటీ వేశారు. 2024లోపు కొత్త బిల్డింగ్ సిద్ధంగా చేసి ప్రస్తుత పార్లమెంట్ ను ఆర్కియాలజీ డిపార్ట్ మెంట్ ఆధ్వర్యంలో పరిరక్షించాలని నిర్ణయించారు. అయితే ప్రస్తుత పార్లమెంట్ కంటే దాదాపు 17 వేల స్క్వేర్ మీటర్ల ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో 2022లోపు కొత్త బిల్డింగ్ పూర్తి చేయాలని మోడీ ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
స్వదేశీ టెక్నాలజీ.. సకల సౌకర్యాలు
పూర్తి స్వదేశీ టెక్నాలజీతో ఈ బిల్డింగ్ నిర్మాణం జరగబోతోంది. భూకంపాలు వచ్చినా తట్టుకునేలా భవన నిర్మాణం ఉండబోతోంది. కొత్త బిల్డింగ్ లో మొత్తం 120 ఆఫీసులు ఉంటాయి. లోక్ సభ స్పీకర్, రాజ్యసభ చైర్ పర్సన్, ప్రధానమంత్రి, కేంద్రమంత్రుల ఆఫీసులతో పాటు రెండు సభల సెక్రటేరియట్స్, పార్లమెంటరీ కమిటీ ఆఫీసులను ప్రత్యేక హంగులతో నిర్మిస్తారు. భారీ లైబ్రరీని నిర్మిస్తారు. పార్లమెంట్ కు 6 ఎంట్రెన్స్ లు ఉంటాయి. రాష్ట్రపతి, ప్రధాని రాక కోసం అద్భుతమైన కళాకృతులతో తీర్చిదిద్దిన ప్రవేశ ద్వారం ఉంటుంది. లోక్ సభ స్పీకర్, రాజ్యసభ చైర్ పర్సన్ కోసం ఒకటి, ఎంపీలకు మరొకటి, మరో ప్రత్యేకమైన సెర్మోనియల్ ఎంట్రెన్స్ ఉంటాయి. మరో రెండు పబ్లిక్ ఎంట్రెన్స్ లు నిర్మించబోతున్నారు. ప్రస్తుత పార్లమెంట్ బిల్డింగ్ లో తొలి రెండు వరుసలో ఉండే బెంచీలకు మాత్రమే డెస్క్ ఉంటుంది. అయితే కొత్త భవనంలో ఏర్పాటు చేసే బిల్డింగ్ లో ప్రతి ఎంపీకి డెస్క్ ఉండనుంది. సభలో ఓటింగ్ జరిగినప్పుడు సభ్యులు ఒపీనియన్ తెలిపేలా ప్రతి సీటు దగ్గర బయోమెట్రిక్ స్లాట్ పెడతారు. ప్రతి ఎంపీ మాట్లాడేది సభలో అందరికీ అర్థమయ్యేందుకు వాళ్లు కావాలనుకున్న లాంగ్వేజ్లో వినేలా.. ఒక భాష నుంచి మరో భాషలోకి ట్రాన్స్ లేట్ చేసే డిజిటల్ సిస్టమ్స్ అమరుస్తారు. సభలో అవసరమైనప్పుడు వాడేందుకు వీలుగా పెద్ద పెద్ద డిజిటల్ స్క్రీన్లు పెడతారు. ఇక ఎంపీల కోసం పక్కనే ఉన్న శ్రమ శక్తి భవన్ వద్ద అందరికీ ఆఫీసులు ఉండేలా మరో బిల్డింగ్ కడతారు.
చౌసఠ్ యోగినీ టెంపుల్ రూపంలో ప్రస్తుత పార్లమెంట్
మన దేశాన్ని బ్రిటిషర్లు పాలిస్తున్న కాలంలో తమ పాలనా రాజధానిని ఢిల్లీకి మార్చిన తర్వాత కొత్త చట్టసభను నిర్మించాలని 1921లో నిర్ణయించారు. అడ్మినిస్ట్రేషన్ క్యాపిటల్గా న్యూఢిల్లీ నిర్మాణానికి ప్లానింగ్ ఇచ్చిన ఆర్కిటెక్ట్స్ సర్ ఎడ్విన్ లూటెన్స్, సర్ హెర్బర్ట్ బేకర్ లకే ఈ బాధ్యత కూడా అప్పగించారు. 1921 ఫిబ్రవరి 12న నిర్మాణం స్టార్ట్ చేసి, రూ.83 కోట్ల ఖర్చుతో ఆరేండ్లలో పూర్తి చేశారు. మధ్యప్రదేశ్ లోని 11వ శతాబ్ధం నాటి చౌసఠ్ యోగినీ టెంపుల్ ను స్ఫూర్తిగా తీసుకుని ఈ భవనాన్ని కట్టారు. 1927 జనవరి 18న నాటి గవర్నర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా లార్డ్ ఇర్విన్ ఆ భవనాన్ని ప్రారంభించారు. నాటి నుంచి 1947 వరకు బ్రిటిష్ ఇండియాలో దీనిని ఇంపీరియల్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్ పేరుతో చట్టసభల నిర్వహణకు వాడుకున్నారు. అయితే స్వతంత్ర భారత దేశానికి రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించడం కోసం ఏర్పడిన కాన్స్టిట్యూషన్ అసెంబ్లీ కోసం ఇదే భవనాన్ని వినియోగించారు. ఆ తర్వాత బాబా సాహెబ్ అంబేద్కర్ నేతృత్వంలో రూపొందిన భారత రాజ్యాంగాన్ని స్వీకరించిన నాటి నుంచి దీనిని పార్లమెంట్ గా వాడుకుంటున్నాం.
