3.4 కోట్ల జనాభా కలిగిన ఢిల్లీవాసుల ఊపిరితిత్తులు పొగజూరుతున్నాయి. గాలి కాలుష్యం ప్రమాదకర స్థాయిలో కోరలు చాచడంతో వర్క్ ఫ్రమ్‌ హోమ్‌, విద్యాలయాలు మూసివేసి ఆన్‌‌లైన్‌ క్లాసులను తెరవడం, సగం మందితో కార్యాలయాల నిర్వహణ, కృత్రిమ వర్షాలతో విషతుల్యమైన స్మోగ్‌ (స్మోక్‌ + ఫాగ్‌) తీవ్రతను తగ్గించడానికి ప్రయత్నాలు, భవన నిర్మాణాల నిలిపివేతలు, విమాన రాకపోకలకు ఇబ్బందులు, చీపుర్లతో ఊడ్వకుండా తడిగుడ్డలతో తుడవడం, వాటర్‌ ట్యాంకర్లతో నీటిని చల్లించడం, వాహన రద్దీని నియంత్రించడం వంటివి ప్రభుత్వాలు పూనుకోకతప్పని పరిస్థితులు అనివార్యం కావడం విచారకరం.
గత వారంలో గాలి నాణ్యత సూచీ (ఏయిర్‌ క్వాలిటీ ఇండెక్స్‌) ఏడాది గరిష్ట స్థాయి 493కి చేరడం చూశాం.ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ వివరాల ప్రకారం సురక్షిత స్థాయి 15 వరకు మాత్రమే ఉండాలి. కానీ దానికన్న 30 రెట్లు అధికంగా పిఎం- 2.5 కాలుష్య సూచీ చూపడం ప్రమాద హెచ్చరికగా తీసుకోవాలి. ప్రతి ఏట శీతాకాల సీజన్‌ అక్టోబర్‌ - నవంబర్‌ నుంచి ఇలాంటి గాలి కాలుష్య భూతం మహానగరాలతోపాటు ఢిల్లీవాసులకు నరకం చూపిస్తున్నది.
గాలి నాణ్యత సూచీ లేదా ఎయిర్‌ క్వాలిటీ ఇండెక్స్‌ 200 దాటితే ‘పూర్’ అని, 300 దాటితే ‘వెరీ పూర్’ అని, 400 దాటితే అత్యంత ప్రమాదకరమని వైద్యులు వర్గీకరిస్తారు. ఢిల్లీ లాంటి అధిక గాలి కాలుష్య పరిస్థితులు గుర్‌‌గావ్‌, పాట్నా, జైపూర్‌, లక్నో, హైదరాబాద్, ఘాజియాబాద్‍, కోల్‌‌కతా, ముంబయి, బెంగళూరు లాంటి నగరాల్లో కూడా కొంతవరకు గమనించడం జరిగింది. భారత్‌‌లో బొగ్గు ఆధారిత విద్యుత్‌ ఉత్పత్తి సగానికి పైగా జరగడం, ఫార్మా కంపెనీల రసాయన కాలుష్యం, అపరిమిత వాహనాలు విడిచే పొగ, నిర్మాణరంగ ధూళి, పరిశ్రమలు వదిలే పొగలు, సమీప రాష్ట్రాల్లో వ్యవసాయ వ్యర్థాలను బహిరంగంగా కాల్చి వేయడం, పర్వదినాల్లో బాణాసంచా కాల్చడం లాంటి పలు కారణాలతో నగరాలు గాలి కాలుష్య కోరల్లో విలవిల్లాడుతున్నాయి.
బురద చల్లుకుంటున్న కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు
మహానగరవాసులు ఈ కలుషిత గాలిని పీల్చడంతో ఊపిరితిత్తులు దెబ్బతినడం వల్ల పిల్లలు, పెద్దలకు శ్వాస ఇబ్బందులు/హృదయ సంబంధ అనారోగ్యాలు కలుగుతున్నాయి. నేటి భారత మహానగరాల గాలి కాలుష్యాన్ని కట్టడి చేయడానికి ప్రభుత్వాలు నిర్థిష్ట ప్రణాళికలు ఏమీ అమలు పరచడం లేదు. తాత్కాలిక ఉపశమన చర్యలే తప్ప శాశ్వత పరిష్కార దిశగా ఎలాంటి పటిష్ట అడుగులు పడడం లేదు. ఢిల్లీలో పరిస్థితులు మరో విధంగా, హాస్యాస్పదంగా మారిపోతున్నాయి. ఢిల్లీ రాష్ట్ర ఆప్‌ ప్రభుత్వం, కేంద్ర ప్రభుత్వాలు ఒకరి మీద మరొకరు కాలుష్య బురదను చల్లుకోవడం, మీరు చేయాలంటే మీరని వాదనలు చేయడానికి మాత్రమే పరిమితం అవుతున్నారు.
గాలి కాలుష్య నియంత్రణ మార్గాలు
తక్షణ ఉపశమనానికి కృత్రిమ వర్షాలు లేదా క్లౌడ్‌ సీడింగ్‌ పద్దతిలో వానలు కురిపించే ప్రయత్నాలు వెంటనే చేయాలని నగరవాసులు కోరుతున్నారు. శిలాజ ఇంధన వాహనాలను నియంత్రించడం, ఈవీ వాహనాలను ప్రోత్సహించడం, పరిశ్రమలను నగరాల నుంచి తరలించడం, నిర్మాణ రంగాలకు తాత్కాలిక సెలవులు ప్రకటించడం, వ్యవసాయ వ్యర్థాల కాల్చివేతలను నిషేధించడం లేదా ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలను అన్వేషించడం, బొగ్గు ఆధార విద్యుత్తు/ఇతర ఉత్పత్తులకు బ్రేకులు వేయడం, చలి మంటలను అదుపు చేయడం, హరిత క్షేత్రాలను పెంచడం లాంటి పటిష్ట చర్యలు అమలు పరిస్తే కొంతవరకు నగరవాసులకు ఊపిరి పీల్చడం తేలికవుతుందని తెలుసుకోవాలి. మహానగరాలు కాలుష్య కేంద్రాలుగా మారి మరింత ప్రమాదకర స్థాయికి చేరకముందే కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కళ్ళు తెరిచి శాశ్వత ప్రాతిపదికన నివారణ చర్యలను త్రికరణశుద్ధిగా చేపట్టాలి.
- డా. బుర్ర మధుసూదన్‌ రెడ్డి
