- పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రం డార్జిలింగ్ జిల్లాలోని నక్సల్బరీ గ్రామంలో గిరిజన పోరాటం జరిగింది.
- నక్సల్బరీ రైతాంగ ఉద్యమం భూమి, భుక్తి, విముక్తి నినాదాలతో తన లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకుంది.
- నక్సల్బరీ గ్రామ జనాభాలో అత్యధికులు సంథాల్ గిరిజనులు
- గిరిజన రైతాంగాన్ని అధియార్ పద్ధతి కింద దోపిడీ, పీడనలకు గురిచేసిన భూస్వాములను జోతేదార్లు అని పిలిచేవారు.
- నక్సల్బరీలో ఒక జోతేదారు పంట పొలాన్ని రైతులు ఆక్రమించుకొని, చుట్టూ ఎర్రజెండాలు పాతి పంటను 1967 మార్చి 3న స్వాధీనం చేసుకున్నారు.
- నక్సల్బరీ, ఖరీబారీ, పాన్సీదేవా పోలీస్ స్టేషన్ల పరిధిలోని 274 మైళ్ల ప్రాంతంలో 1967 మార్చి, ఏప్రిల్ మధ్యకాలంలోనే 60 చోట్ల పంట స్వాధీనం, భూ స్వాధీనం సంఘటనలు జరిగాయి.
- రైతాంగ పోరాటం మే 23–25 మధ్య ఉద్రిక్తతకు దారి తీసింది. రైతాంగాన్ని, గిరిజనులను నిర్బంధించడానికి గ్రామానికి వచ్చిన పోలీసులను ప్రజలు ఎదిరించారు. ఈ ఘర్షణలో ఒక పోలీస్ ఇన్స్పెక్టర్ మృతిచెందాడు.
- పోలీస్ ఇన్ స్పెక్టర్ మృతికి ప్రతీకారంగా మే 24న నక్సల్బరీలోని ప్రసాద్జోతె గ్రామం మీద దాడి చేసిన పోలీసులు ఏడుగురిని కాల్చి చంపారు.
- నక్సల్బరీ పోరాట నాయకుడు చారు మజుందారు.
- భారత కమ్యూనిస్టు పార్టీ (మార్క్సిస్ట్– లెనినిస్టు) పార్టీ 1969 ఏప్రిల్ 22న ఏర్పడింది.
- దేశంలో వివిధ రాష్ట్రాల్లో రైతాంగ పోరాటాలు ప్రారంభమయ్యాయి. ఈ రైతాంగ పోరాటం ఆంధ్రప్రదేశ్లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలో ప్రారంభమైంది.
- సిరిసిల్ల, జగిత్యాల ప్రాంతాల్లో జరిగిన రైతు కూలీ పోరాటాలు ఉప్పెనలా ఎగసి ఉత్తర తెలంగాణ ప్రాంతమంతటికీ విస్తరించాయి.
- ఆంధ్ర వలస పాలకులు చేతుల్లో స్థానిక భూస్వామ్య పెత్తందార్ల చేతిలో అవమానానికి గురైన తెలంగాణ యువతకు, రైతాంగానికి నక్సల్బరీ ఉద్యమం క్రాంతిరేఖగా కనిపించింది.
- ప్రజల్లో చైతన్యం, ఆత్మ విశ్వాసం, పోరాడే సంకల్పం కలిగితే తలెత్తే పరిణామాలకు సిరిసిల్ల, జగిత్యాల పోరాటాలు ప్రతీకలుగా నిలిచాయి.
- కరీంనగర్ జిల్లాలోని రైతాంగం, రైతు కూలీలను భూస్వాములు భాస్కరరావు, రాజేశ్వరరావు క్రూరంగా హింసించేవారు.
- మద్దనూరు గ్రామంలో జీతాలు, కూలీరేట్లు పెరగాలని జీతగాళ్లు, వ్యవసాయ కూలీలు 1978 జూన్ 17న సమ్మె చేశారు.
- రైతాంగ పోరాటంలో బలంగా ముందుకు వచ్చిన పోరాట రూపం సాంఘిక బహిష్కరణ.
- సిరిసిల్ల తాలూకా కొదురుపాక గ్రామంలో మహిళా విముక్తి సంఘం అధ్యక్షురాలు రాజవ్వ.
- మహిళా విముక్తి సంఘం పేరుతో 25 గ్రామాల్ల భూస్వాముల ఆగడాలను, కూలీ పెరగాలని తెలుపుతూ ప్రజలను ముఖ్యంగా మహిళలను చైతన్యం చేయడంలో రాజవ్వ గణనీయమైన పాత్ర పోషించారు.
- సిరిసిల్ల, జగిత్యాల తాలూకాలను కల్లోలిత ప్రాంతాలుగా మర్రి చెన్నారెడ్డి 1978 అక్టోబర్ 20న ప్రకటించారు.
- తెలంగాణ ప్రాంత పరిస్థితులను అధ్యయనం చేసి రైతాంగ పోరాటాలు, న్యాయమైనవని, కల్లోలిత ప్రాంతాల ప్రకటన అనుచితమని టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా, ది హిందూ, ఇండియన్ ఎక్స్ప్రెస్ పత్రికలు వెల్లడించాయి.
- భిన్నమైన రైతాంగ పోరాటం జరిపిన కరీంనగర్లోని నాగుల మాల్యాల గ్రామం రాష్ట్ర ప్రజల దృష్టిని ఆకర్షించింది.
- గ్రామ బహిష్కరణకు గురైన 15 రైతు కుటుంబాలు భూస్వామికి వ్యతిరేకంగా పోరాడి విజయం సాధించిన సంఘటన కరీంనగర్లో నాగుల మాల్యాలలో జరిగింది.
- గ్రామ బహిష్కరణకు గురైన నాగుల మాల్యాలకు చెందిన కుటుంబాలు రాడికల్ యువజన సంఘం ఏర్పర్చుకొని భూస్వామి దౌర్జన్యాలను ఎదిరించారు.
- పెద్దపల్లి తాలూకాలోని 50 గ్రామాల్లో వ్యవసాయ కూలీలు, పాలేర్లు, కూలీరేట్లు, జీతాలు పెరుగుదలకై సమ్మెలు ప్రారంభించి 1978 నవంబర్లో విజయం సాధించారు.
- ఆదిలాబాద్ జిల్లాలోని లక్సెట్టిపేట తాలూకాలో వ్యవసాయ కూలీలు, జీతగాళ్లు ఆర్థిక పోరాటాలు చేశారు.
- తునికాకు కూలీల పోరాటం విస్తృత స్థాయిలో కొనసాగి కాంట్రాక్టర్లు, భూస్వాముల దోపిడీని అరికట్టి కూలీ రేట్లను పెంచుకోవడానికి గిరిజనులంతా సమ్మె చేసిన సంఘటన ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో జరిగింది.
- ఆదిలాబాద్ జిల్లా గిరిజన రైతు కూలీ మహాసభ ఇంద్రవెల్లిలో జరిగింది.
- ఆదిలాబాద్ జిల్లా గిరిజన రైతు కూలీ సంఘం మహాసభ1981 ఏప్రిల్ 20న జరిగింది.
- ఇంద్రవెల్లి మహాసభకు వచ్చిన వేల మంది గోండు గిరిజనులపై పోలీసులు కాల్పులు జరిపారు. ఈ కాల్పుల్లో 60 మంది చనిపోయారని పత్రికలు పేర్కొన్నాయి.
- ఇంద్రవెల్లి దుర్ఘటనకు నిరసనగా, రైతు కూలీ సంఘం మరో మహాసభను చెన్నూర్లో నిర్వహించి జయప్రదం చేసింది.
