ప్రస్తుతం సాంకేతికత అమితంగా అభివృద్ధి చెందింది. అంతర్జాలం, మొబైల్ ఫోన్లు, సాఫ్ట్‌‌వేర్, డిజిటల్ వేదికలు మన జీవనశైలిని సులభతరం చేసినా.. వీటి వినియోగం మరోవైపు సైబర్ నేరాల పెరుగుదలను తెచ్చింది. సైబర్ నేరాలు, ఏకకాలంలో అనేక రూపాల్లో ఉంటాయి. అభివృద్ధి చెందిన సాంకేతికతను ఉపయోగించి నేరస్తులు తమ వ్యూహాలను నిరంతరం మెరుగుపరుచుకుంటున్నారు. ఫిషింగ్, మాల్వేర్, రాన్సమ్‌ వేర్, హ్యాకింగ్, డేటా చోరీ వంటి నేరాలు ఇప్పుడు చాలా సాధారణంగా మారిపోయాయి. ఫిషింగ్ అనేది అసాంఘిక ఈ–మెయిల్స్ లేదా సందేశాల ద్వారా వ్యక్తుల వ్యక్తిగత సమాచారం పొందడానికి, మోసపూరిత పేజీలను సృష్టిస్తుంది. ఈ–మెయిల్స్ తరచుగా తెరవడానికి ఆకర్షణీయమైన పందెం లేదా క్రెడిట్ కార్డు వివరాలు అడగడం వంటివి సైబర్ నేరస్తులు ఆచరిస్తారు. మాల్ వేర్ అనేది సాఫ్ట్‌‌వేర్ వ్యవస్థలను ఉల్లంఘించడానికి, నష్టాన్ని కలిగించడానికి లేదా దొంగిలించడానికి డిజైన్ చేసిన హానికరమైన ప్రోగ్రామ్‌‌లు. వైరస్లు, స్పైవేర్, ట్రోజన్లు ఈ విభాగానికి వస్తాయి.
పాస్‌‌వర్డ్‌‌లలో మిశ్రమ అక్షరాలు, సంఖ్యలు, ప్రత్యేక చిహ్నాలు ఉపయోగించాలి
రాన్సమ్‌‌వేర్ అనేది వినియోగదారుల కంప్యూటర్ లేదా ఫైల్లను క్లిప్పు చేసి వాటిని తిరిగి విడుదల చేయడానికి డబ్బు అడుగుతుంది. అనధికారిక ప్రవేశం పొందడానికి లేదా సిస్టమ్‌‌లను కంట్రోల్ చేయడానికి అనుమతించని మార్గాలను ఉపయోగించడం చేస్తుంది. డేటా చోరీ వ్యక్తిగత, ఆర్థిక, లేదా కార్పొరేట్ సమాచారం దొంగిలించడం అనే లక్ష్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి. నష్టాన్ని కలిగించడం లేదా లాభాన్ని పొందడం. వీటి ప్రభావం వ్యక్తులు, కంపెనీలు, ప్రభుత్వాలపై విపరీతంగా పడుతోంది. సైబర్ భద్రతపై అవగాహన పెంపొందించుకోవడం ఒక ముఖ్యమైన వ్యూహం. సైబర్ నేరాల నుండి రక్షణ పొందడానికి ప్రాథమిక జాగ్రత్తగా అనుమానాస్పద లింకులను క్లిక్ చేయకూడదు. సందేహాస్పద ఈ–మెయిల్స్, సందేశాలలో ఉన్న లింకులనూ క్లిక్ చేయకూడదు. ఇవి మోసపూరితమైనవి కావచ్చు. వ్యక్తిగత సమాచారం, క్రెడిట్ కార్డు వివరాలు, పాస్‌‌వర్డ్‌‌లను పంచుకోవడం, అనుమానిత వర్గాలకు ఇవ్వడం నివారించాలి. బలమైన పాస్‌‌వర్డ్‌‌లు పెట్టుకొని గుర్తుంచుకోవాలి. పాస్‌‌వర్డ్‌‌లలో మిశ్రమ అక్షరాలు, సంఖ్యలు, ప్రత్యేక చిహ్నాలు ఉపయోగించాలి. పాస్‌‌వర్డ్‌‌లను తరచుగా మార్చాలి. పాస్‌‌వర్డ్‌‌లు ప్రతి మూడు నెలలకోసారి మార్చడం మంచిది.
సమాచారాన్ని ఎన్‌‌క్రిప్ట్ చేయడం ద్వారా భద్రత
సాఫ్ట్‌‌వేర్‌‌లు, సిస్టమ్‌‌లను అప్డేట్ చేసుకోవాలి. పాత సాఫ్ట్‌‌వేర్ లోని భద్రతా దోషాలను నివారించడానికి సాఫ్ట్‌‌వేర్‌‌ను నిరంతరం అప్డేట్ చేయాలి. సున్నితమైన సమాచారాన్ని ఎన్‌‌క్రిప్ట్ చేయాలి. వ్యక్తిగత లేదా సున్నితమైన సమాచారాన్ని ఎన్‌‌క్రిప్ట్ చేయడం ద్వారా భద్రత పెరుగుతుంది. ముఖ్యమైన డేటా, ఫైల్‌‌లకు క్రమపద్ధతిగా బ్యాకప్ తీసుకోవాలి. సైబర్ భద్రతా శిక్షణ ప్రోగ్రామ్‌‌లను అభివృద్ధి చేయడం, అందరికీ అందించడం జరగాలి. పాఠశాలలు, కళాశాలలు, కంపెనీలు సైబర్ భద్రత శిక్షణ కార్యక్రమాలను నిర్వహించాలి. సైబర్ నేరాలను అరికట్టడానికి చట్టాలను రూపొందించడం, సదరు చట్టాలను కఠినంగా అమలు చేయడం. సైబర్ నేరాలకు సంబంధించి పోలీసులు, న్యాయ వ్యవస్థకు శిక్షణ ఇవ్వడం. సైబర్ నేరాలకు అడ్డుకట్ట వేసేందుకు అందుబాటులో ఉన్న టూల్స్, సాఫ్ట్‌‌వేర్‌‌లపై అవగాహన పెంపొందించాలి. ప్రతి ఒక్కరూ సైబర్ భద్రత గురించి అవగాహన కలిగి ఉండడం, తమ డిజిటల్ జీవితం సురక్షితంగా ఉంచడం పట్ల బాధ్యత వహించాలి. సోషల్ మీడియా, బ్లాగులలో సున్నితమైన సమాచారాన్ని పంచుకోవడం తగదు. ఆన్‌‌లైన్ లావాదేవీలలో, సున్నితమైన సమాచారాన్ని పంచుకునేటప్పుడు జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. ఆన్‌‌లైన్ సెక్యూరిటీ టూల్స్, యాంటీ-వైరస్ ప్రోగ్రామ్‌‌లను ఉపయోగించాలి. సైబర్ నేరాలు ప్రస్తుత సమాజంలో ఒక ప్రధాన సమస్యగా మారాయి. అయితే సైబర్ భద్రతా నిబంధనలను పాటించడం, అవగాహన పెంపొందించడం, బలమైన భద్రతా మార్గదర్శకాలను అనుసరించడం ద్వారా ఈ నేరాలను అరికట్టడం సాధ్యం.
- డా. చిట్యాల రవీందర్
